Instalacja rekuperacji
Instalacja rekuperacji – jak wybrać właściwy system do domu?
Instalacja rekuperacji to nie jest zestaw przypadkowych rur i jednego pudełka na ścianie. To spójny system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, który musi być dopasowany do architektury budynku, stylu życia domowników i założonego budżetu. Dobrze zaprojektowana i wykonana instalacja pracuje cicho, zapewnia świeże powietrze w całym domu i pozwala realnie ograniczyć straty ciepła.
W Rekuperatory.pl zajmujemy się wyłącznie rekuperacją. Wyjaśniamy, jak podejść do instalacji wentylacji z odzyskiem ciepła krok po kroku: od wyboru rodzaju przewodów, przez projekt, aż po uruchomienie i regulację.
Dlaczego to nie inwestor powinien wybierać rodzaj instalacji?
Firma instalująca system rekuperacji nie powinna przerzucać odpowiedzialności na inwestora i oczekiwać od niego znajomości wszystkich typów kanałów wentylacyjnych czy zasad projektowania.
To instalator:
- analizuje architekturę budynku,
- rozmawia z inwestorem o budżecie i oczekiwaniach (cisza, możliwość przyszłej rozbudowy, dostęp do serwisu),
- dobiera rodzaj instalacji i bierze za ten wybór odpowiedzialność.
Inwestor powinien mieć świadomość dostępnych rozwiązań i ich podstawowych różnic, ale ostateczna koncepcja systemu to zadanie projektanta i doświadczonej firmy. Dobrze zaplanowana instalacja „wpisuje się” w dom tak, by:
- nie kolidowała z innymi instalacjami,
dawała komfort akustyczny, - była możliwa do serwisowania i ewentualnego czyszczenia za kilkanaście lat.
Jak działa prawidłowo zaprojektowany system rekuperacji?
Dobrze zaprojektowana instalacja rekuperacji zapewnia ciągłą, zrównoważoną wymianę powietrza w całym domu:
- świeże powietrze jest nawiewane do pokojów dziennych, salonu i sypialni,>
- zużyte powietrze usuwane jest z kuchni, łazienek, WC i pomieszczeń pomocniczych,
- pomieszczenia takie jak korytarze często pełnią rolę stref transferowych – powietrze przez nie przepływa, ale nie ma tam anemostatów.
Rekuperator czyli centrala wentylacyjna pilnuje, aby strumień nawiewu i wywiewu był zbilansowany.
Konkretne pomieszczenia, zgodnie z normami wentylacyjnymi, powinny mieć zapewnione minimalne wartości strumienia objętości powietrza wentylacyjnego. Niezależnie od rodzaju instalacji czy od rekuperatora, suma strumieni powietrza usuwanego z pomieszczeń i nawiewanego, powinna być identyczna:
Minimalne ilości powietrza usuwanego z pomieszczeń
| Rodzaj pomieszczenia | Ilość powietrza usuwanego [m³/h] |
|---|---|
| pokój mieszkalny | 30 m³/h |
| kuchnia z oknem zewnętrznym wyposażona w kuchnię gazową lub węglową | 70 m³/h |
| kuchnia z oknem zewnętrznym wyposażona w kuchnię elektryczną w mieszkaniu do 3 osób | 30 m³/h |
| kuchnia z oknem zewnętrznym wyposażona w kuchnię elektryczną w mieszkaniu powyżej 3 osób | 50 m³/h |
| kuchnia bez okna zewnętrznego lub wnęka kuchenna wyposażona w kuchenkę elektryczną | 50 m³/h |
| Łazienka | 50 m³/h |
| ustęp (toaleta): | 30 m³/h |
| pomieszczenie pomocnicze bezokienne | 15 m³/h |
| kuchnia bez okna zewnętrznego wyposażona w kuchenkę gazową: wentylacja mechaniczna wywiewna o wydajności minimalnej 70 m³/h. | 70 m³/h |
Zalecenia dodatkowe dla domu z rekuperacją
W wytycznych dla systemów wentylacji mechanicznej pojawiają się także zalecenia uzupełniające:
- w okresie nocnym strumienie powietrza mogą być zredukowane do wielkości zapewniającej co najmniej 60% wydajności,
- w budynkach o wysokości powyżej 11 kondygnacji należy stosować wentylację mechaniczną wywiewną lub nawiewno-wywiewną,
- w ramach jednego mieszkania nie wolno stosować równolegle wentylacji grawitacyjnej oraz mechanicznej wywiewnej o działaniu ciągłym,
- w mieszkaniach wyposażonych w paleniska na paliwo stałe, kominki lub gazowe podgrzewacze wody z grawitacyjnym odprowadzeniem spalin, może być stosowana wyłącznie wentylacja grawitacyjna lub nawiewno-wywiewna zrównoważona,
- urządzenia wentylacyjne kuchni powinny umożliwiać okresowe zwiększenie wydajności strumienia powietrza, co jest możliwe np. za pomocą bezprzewodowego sterownika rekuperatora RFZ.
Krotności wymian i minimalne wydajności dla pomieszczeń z rekuperacją
Dla różnych typów pomieszczeń przyjmuje się orientacyjne krotności wymian powietrza lub minimalne strumienie:
- piwnice/pomieszczenia gospodarcze: minimum 0,3 wymiany na godzinę
- pralnia, kuchnia, łazienka: minimum 2 wymiany na godzinę
- pomieszczenie suszarni: minimum 1 wymiana na godzinę
- pomieszczenia przewidziane na stały pobyt ludzi: 20 m³/h na 1 osobę
Te parametry to baza dla obliczeń projektowych i ustawień centrali wentylacyjnej. Dobrze przygotowany projektant pilnuje, by przy normalnej pracy rekuperatora wartości te były zachowane.
Jeśli chcesz uzupełnić wiedzę o samym działaniu rekuperacji, zajrzyj do naszego przewodnika „Rekuperacja – jak działa i z czego się składa?”
Cztery kluczowe zasady wyboru instalacji rekuperacji
Zasada 1 – pewna firma instalacyjna od wentylacji
Wybór firmy wykonawczej to najważniejsza decyzja w całym procesie. Dobry wykonawca:
- ma doświadczenie w montażu różnych systemów (nie tylko jednego „ulubionego”),
- potrafi przełożyć oczekiwany komfort i budżet inwestora na konkretny projekt,
- bierze odpowiedzialność za dobór instalacji i rekuperatora,
- uruchamia system z regulacją i pomiarami, a nie „na oko”.
Szukanie oszczędności na firmie instalacyjnej zwykle kończy się potem narzekaniem na hałas, przeciągi i konieczność poprawek.
Zasada 2 – projekt systemu rekuperacji
Instalacja rekuperacji musi mieć projekt. To dokument, w którym zaplanowane są:
- przebieg tras przewodów,
- średnice i rodzaj kanałów,
- liczba i lokalizacja anemostatów,
- obliczone strumienie powietrza w każdym pomieszczeniu.
Ważne, by instalacja była wykonana zgodnie z projektem, bez przypadkowych przesunięć nawiewów „bo tak łatwiej wykonać sufit”. Nawiew w złym miejscu może znacząco obniżyć komfort w pomieszczeniu.
Projekt jest też punktem odniesienia przy późniejszej regulacji i serwisie.
Zasada 3 – przewody wentylacyjne i opory przepływu
Dobór przewodów to nie tylko kwestia materiału, ale także:
- oporu przepływu (im niższy, tym cichsza i bardziej energooszczędna praca),
- możliwości czyszczenia instalacji za kilkanaście lat,
- odporności na uszkodzenia podczas budowy.
Średnie opory powietrza dla elementów instalacji wentylacyjno-klimatyzacyjnych
| Rodzaj urządzenia | Średni opór [Pa] |
|---|---|
| Czerpnie | 20 – 40 |
| Filtr zwykły | 40 – 80 |
| Kratki wentylacyjne | 20 – 40 |
| Nagrzewnica powietrza zasilana ciepłą wodą | 40 -100 |
| Nawiewniki niskociśnieniowe | 25 – 125 |
| Przepustnice na wlocie powietrza zewnętrznego | 10 – 30 |
| Tłumiki dźwięku | 20 – 40 |
Dlatego rekomendowane są:
- sztywne, stalowe, izolowane kanały spiro lub prostokątne,
- albo nowoczesne przewody plastikowe o średnicy 63/75/90 mm, prowadzone w przemyślany sposób.
Taki system pozwala utrzymać kontrolę nad przepływami i – w razie potrzeby – przeprowadzić inspekcję oraz czyszczenie po 12–15 latach eksploatacji.
Zasada 4 – centrala wentylacyjna i reszta układu
Dobra instalacja to nie tylko przewody. Ważne są także:
- odpowiednio dobrana centrala wentylacyjna (rekuperator) – o wydajności dopasowanej do domu, z wymiennikiem i automatyką na odpowiednim poziomie,
- akcesoria: tłumiki hałasu, przepustnice, czerpnie i wyrzutnie, filtry.
Przykładem nowoczesnych urządzeń, z którymi często pracujemy, są rekuperatory z oferty Rekuperatory.pl – przegląd rekuperatorów.
Całość systemu można dodatkowo wzbogacić o gruntowy wymiennik ciepła (GWC), który zimą wstępnie podgrzewa, a latem schładza powietrze nawiewane, poprawiając komfort i odciążając rekuperator.
Parametry techniczne – zalecane prędkości powietrza
Dla doboru przekrojów kanałów i komfortu akustycznego bardzo ważne są także zalecane prędkości powietrza w instalacji.
Zalecane prędkości powietrza w przewodach wentylacyjnych [m/s]
| Urządzenia niskiego ciśnienia | Instalacje komfortowe | Instalacje przemysłowe |
|---|---|---|
| Przewody główne | 4 – 8 | 8 – 12 |
| Odgałęzienia | 3 – 5 | 5 – 8 |
| Kratki wentylacyjne | 1,5 – 3 | 3 – 5 |
| Wymienniki ciepła | 2- 3 | 3 – 4 |
| Wymienniki ciepła | 1,5 – 2 | 2 – 3 |
| Wylot z wentylatora | 5 – 8 | 8 – 12 |
Instalacja rekuperacji – od projektu do uruchomienia
Proces wdrożenia rekuperacji w domu można w skrócie opisać następująco:
- Konsultacja i wstępne założenia
Omawiane są oczekiwania inwestora: poziom komfortu, wrażliwość na hałas, planowane użytkowanie pomieszczeń, budżet i harmonogram prac budowlanych. - Dobór koncepcji instalacji
Na podstawie rzutów i przekrojów domu wybierany jest typ instalacji (przewody PE, kanały stalowe, elementy płaskie) oraz lokalizacja centrali rekuperacyjnej. - Projekt systemu
Powstaje projekt z wyliczonymi strumieniami powietrza i trasami przewodów. - Wykonanie instalacji
Ekipa montuje przewody, skrzynki rozdzielcze, tłumiki, czerpnię, wyrzutnię oraz centralę. Na tym etapie ważne jest trzymanie się projektu i unikanie „skrótów”. - Uruchomienie i regulacja
Po zakończeniu prac wykonywane są pomiary wydatków na anemostatach, regulacja przepustnic i ustawienie pracy rekuperatora. - Serwis i czyszczenie po latach
Co kilka miesięcy wymienia się filtry, a co kilkanaście lat – po inspekcji – można wykonać profesjonalne czyszczenie instalacji.
Kiedy skontaktować się z nami?
Najlepszy moment na zaplanowanie instalacji rekuperacji to etap projektu domu albo stan surowy. Im wcześniej, tym łatwiej:
- poprowadzić przewody optymalnymi trasami,
- znaleźć najlepsze miejsce na centralę,
- uniknąć kosztownych przeróbek innych branż.
Jeśli rozważasz rekuperację w swoim domu, prześlij nam rzut budynku lub napisz kilka słów o inwestycji. Przez formularz na stronie „Wycena montażu rekuperacji” możesz otrzymać bezpłatną wstępną wycenę montażu i propozycję najlepszego rozwiązania.
