Utrzymanie właściwej jakości powietrza wewnętrznego w budownictwie energooszczędnym skłania coraz częściej inwestora do zainteresowania się ideą rekuperacji, czyli wentylacji z odzyskiem ciepła.
Równocześnie brak wentylacji w pomieszczeniach oznacza nie tylko znaczne obniżenie komfortu w domu, ale również złe samopoczucie. Gdy doda się do znaczne pogorszenie parametrów energetycznych budynku i zwiększenie kosztów ogrzewania, rekuperacja staje się dobrą inwestycją.
Wentylacja w kuchni jest bardzo ważna przede wszystkim dlatego, że to właśnie w kuchni powstaje najwięcej zanieczyszczeń zapachowych i tłuszczowych, które wpływają na jakość powietrza i mogą obniżać jego jakość i ogólny komfort w całym domu.
O ile w domu wentylowanym mechanicznie z kuchni można efektywnie odprowadzić w stosunkowo krótkim czasie niechciane zapachy, w domu z grawitacją pomoże zazwyczaj tylko szeroko otwarte okno.
Co powinna uwzględniać prawidłowa wentylacja w kuchni
Prawidłowa instalacja wentylacyjna ma przede wszystkim zapewniać komfort, tj. stały dostęp do świeżego powietrza zewnętrznego. W aktualnie obowiązującej polskiej normie z 1974 r. (ze zmianami w 1983 r.) o wentylacji budynków (PN-83/B-03430) przyjęto, że aby wentylować kuchnię, należy z niej odprowadzić:
- 70 m3 powietrza na godzinę (m3/h) dla kuchni z kuchenką gazową lub węglową
- 50 m3/h powietrza dla kuchni z kuchenką elektryczną
Powyższe normy obowiązują każdą kuchnię niezależnie od rodzaju zastosowanej wentylacji, przy czym jednocześnie nie można stosować dwóch rodzajów wentylacji.
Wentylacja kuchni w budynku z rekuperacją
Aby zapewnić optymalny komfort powietrzny w kuchni w domu z rekuperacją, należy wymienić w niej dwukrotnie całe powietrze w ciągu godziny nawiewając i wywiewając taką samą ilość powietrza.
W kuchni, w której działa rekuperacja, umieszcza się:
- tylko wywiew, jeżeli działa kuchenka elektryczna niezależnie od tego, czy kuchnia jest otwarta czy zamknięta
- nawiew i wywiew, jeżeli działa kuchenka gazowa i kuchnia jest zamknięta
Rekuperacja, dzięki funkcji okresowego zwiększania intensywności wentylacji, umożliwia także szybkie i efektywne przewietrzenie i pozbycie się intensywnych zapachów bigosu, kalafiora czy smażonej ryby, po której już po około 15 minutach nie ma śladu. Rekuperator ustawić wtedy należy na najwyższy bieg na określony czas lub skorzystać ze sterownika radiowego RFZ przyciskając ikonę zegara.
Okap kuchenny i rekuperacja
Okap kuchenny lub zwykły pochłaniacz z filtrami węglowymi skutecznie odprowadzi zanieczyszczone powietrze prosto znad kuchenki, co znacznie ogranicza rozprzestrzenianie się niechcianych zapachów po całym domu.
W domach z rekuperacją najlepiej, jeżeli można podłączyć okap do osobnego przewodu wentylacyjnego wyprowadzonego na zewnątrz lub podłączyć go do wolnego pionu wentylacyjnego. Utrzymanie go z dala od instalacji wentylacyjnej gwarantuje zachowanie kanałów wentylacyjnych w czystości: powietrze znad kuchenki pełne jest nie tylko wilgoci, ale również tłuszczu.
Na przewodzie wyrzutowym okapu zamontować należy klapę zwrotną uniemożliwiającą napływ powietrza zewnętrznego do pomieszczenia w sytuacji, gdy okap nie pracuje.
Okap w kuchni domu z rekuperacją powinien być podłączony do niezależnego przewodu wentylacyjnego, co ochroni kanały przed zabrudzeniem tłustym powietrzem.
Na rynku istnieją rekuperatory, które mają możliwość podłączenia do nich okapu kuchennego. Nie jesteśmy gorącymi zwolennikami tego rozwiązania z powodu ryzyka zanieczyszczania wentylatorów rekuperatora powietrzem z okapu. To może zmniejszać ich żywotność. Po drugie okap powinien móc działać na większej mocy niż typowy wyciąg w rekuperatorze. Takie rozwiązania jednak są wygodne i stają się powszechne w mieszkaniach, w którym stosuje się rekuperację.
Wentylacja kuchni w budynku wentylowanym grawitacyjnie – teoria i praktyka
W przypadku budynków wentylowanych grawitacyjnie, wentylację w kuchni załatwiają otwory wywiewne przyłączone do pionowych przewodów wentylacji grawitacyjnej, czyli tzw. kratki wywiewne. To nimi powietrze powinno zostać – przez naturalny ruch powietrza – wywiane. Jeżeli jednak tak miałoby się stać, do kuchni musiałoby napłynąć powietrze z zewnątrz, np. przez otwarte okno lub przez nawiewniki okienne.
Skąd napływa powietrze do kuchni wentylowanej grawitacyjnie
Dopływ powietrza z zewnątrz do kuchni powinien być zapewniony przez otwory w oknie, ponad oknem lub przez otwarcie okna. Dla kuchni bez okna powietrze zewnętrzne musi zostać doprowadzone z innego pomieszczenia w domu otworami w dolnych częściach drzwi – tyle norma. W praktyce wygląda to tak, że zimą nie otwiera się okien, z pewną ostrożnością przy minus 20oC podchodzi się również do otwarcia nawiewników okiennych, dlatego zima dla kuchni wentylowanych grawitacyjnie jest prawdziwym wyzwaniem. Kratki wywiewne bowiem zmieniają się w nawiewne (dochodzi do odwrócenia ciągu powietrza) i kratkami tymi nawiewa zimne powietrze z zewnątrz.
Kratki wywiewne w domach z wentylacją grawitacyjną są więc często zalepiane przy użyciu worka i taśmy klejącej. I koniec wentylacji, termos. Jednak jeżeli nie zostaną uszczelnione, będzie przez nie nawiewać zimne powietrze zewnętrzne. Jest więc do wyboru: tracić energię na nawiewaniu zimnego powietrza przez kratki wywiewne lub przez wywietrzniki. W obu przypadkach zwiększamy koszty ogrzewania.
Podsumowanie
Wentylacja mechaniczna stale dostarcza i wywiewa powietrze z pomieszczeń zapewniając stałą i niezależną od pogody wymianę. Szczególnego znaczenia nabiera to w pomieszczeniach tzw. brudnych, do których należy między innymi kuchnia (także łazienka, WC, garderoba, pralnia).
Dzięki efektywnej wentylacji mechanicznej kuchnia w budynkach z rekuperacją pozostaje świeża i pachnąca, a zapachy, których chcecie szybko się pozbyć, ulatują z niej niemal niezauważone. Do tego możliwość okresowego zwiększenia intensywności wentylacji – bezcenna przy przypalonych kotletach lub smażonym pstrągu.
Choć rekuperator odzyskuje ciepło z zanieczyszczonego powietrza i przekazuje je do powietrza nawiewanego, zapachy pomiędzy tymi dwoma strumieniami nie są przekazywane, a nawiewane powietrze jest ich pozbawione.
W domach z wentylacją grawitacyjną pozostaje tylko otworzyć okno, co nie jest przecież takie złe, pod warunkiem, że na zewnątrz jest w miarę ciepło. W pozostałej połowie roku (wrzesień – luty) wietrzenie znacznie wychładza pomieszczenia, a wraz z nieświeżym powietrzem i zapachami przez okno ucieka też ciepło, czyli ciężko zarobione pieniądze na ogrzewanie domu.