
Świat zawrotnie pędzi w kierunku pozyskiwania dodatkowych źródeł energii: zarówno pierwotnej generowanej z ziemi ( pompy ciepła, gruntowe wymienniki ciepła), wiatru (elektrownie wiatrowe), słońca (panele słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne) i wody (elektrownie wodne). Szukamy również sposobów odzysku energii raz wytworzonej, by znacznie ograniczać zużycie i co za tym idzie, koszty.
Wentylacja z odzyskiem ciepła, czyli rekuperacja, ma w tym swój ogromny udział, gdyż ponad połowę konsumpcji energetycznej budynku stanowi jego ogrzewanie. Po co tak naprawdę wymyślono odzysk ciepła z wentylacji?
W klasycznej wentylacji grawitacyjnej ogrzane powietrze wylatuje kominem — razem z pieniędzmi wydanymi na ogrzewanie. Rekuperacja działa inaczej: wykorzystuje energię z powietrza usuwanego i przekazuje ją świeżemu powietrzu z zewnątrz w wymienniku ciepła, bez mieszania strumieni. Dzięki temu wentylacja nie musi oznaczać dużych strat.
Odzysk ciepła z wentylacji, czyli wentylacja z odzyskiem ciepła (rekuperacja) doskonale wpisuje się w trend ograniczenia zużycia energetycznego budynków. Stworzono ją, by znacznie ograniczyć zapotrzebowanie energetyczne budynków wykorzystując po raz wtóry ciepłe, ogrzane przez system grzewczy budynku powietrze.
Odzysk ciepła z powietrza wewnętrznego ma tym większy sens, że współczesne technologie budowlane to technologie szczelne. Począwszy od fundamentów, poprzez okna, ściany, aż po dach wszystkie one gwarantują zatrzymanie powietrza w budynku.
Nowoczesny, szczelny dom bez zorganizowanej wentylacji szybko traci komfort: rośnie stężenie CO₂ i wilgoci, pojawia się zaduch, spada jakość snu. Rekuperacja łączy stałą wymianę powietrza z odzyskiem energii, więc nie trzeba „grzać ulicy”, aby oddychać świeżym powietrzem.

Jednak wraz z upływem czasu, dodatkowo jeszcze przy współudziale człowieka, powietrze wewnętrzne ulega stopniowemu pogorszeniu, tj. w miarę przebywania w pomieszczeniu ludzi, wzrasta w nim zawartość substancji szkodliwych, przede wszystkim dwutlenku węgla i wilgoci. Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem jest bardzo niekorzystne powodując złe samopoczucie i choroby.
W szczelnym domu bez wentylacji dramatycznie pogarsza się jakość powietrza wewnętrznego (czerwona linia na rysunku)
Dowiedz się więcej: Co to jest rekuperacja?
W praktyce różnica między domem z grawitacją a domem z rekuperacją sprowadza się do bilansu: tu – wypuszczasz całe ciepło wraz z powietrzem, tam – zatrzymujesz znaczną część energii i jednocześnie poprawiasz jakość powietrza. Dlatego rekuperacja tak często towarzyszy pompom ciepła, GWC i fotowoltaice – stabilizuje system i zmniejsza zapotrzebowanie na energię.
Aby zapobiec pogorszeniu jakości powietrza wewnętrznego, należy go stale wymieniać na świeże. Jak to zrobić bez strat energetycznych? Da się to zrobić właśnie z pomocą wentylacji mechanicznej z odzyskiem
Mechanizm jest prosty: zużyte, ciepłe powietrze z kuchni i łazienek trafia do rekuperatora, gdzie oddaje część energii świeżemu powietrzu zasysanemu z zewnątrz. Do pokoi nawiewane jest zatem powietrze już wstępnie ogrzane, a jednocześnie o niskim stężeniu CO₂.
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła odzyskuje energię z powietrza zużytego i oddaje ją do świeżego powietrza zewnętrznego, nawiewając je do pomieszczeń. Rolę odzyskiwacza energii pełni w nim urządzenie zwane rekuperatorem.
Kluczowym elementem jest wymiennik ciepła w centrali: strumienie powietrza biegną osobnymi kanałami, nie mieszają się, a energia przechodzi z wywiewu do nawiewu. W efekcie rozwiązujemy dwa problemy jednocześnie — świeże powietrze i mniejsze straty ciepła.
Problem wentylacji (oszczędności + świeże powietrze) jest więc rozwiązany: do budynku zostaje dostarczone nowe powietrze o niskiej zawartości dwutlenku węgla, które zostało już wstępnie ogrzane energią odzyskaną z zużytego powietrza wyciąganego z pomieszczeń.
W domu wentylowanym grawitacyjnie straty na samej wentylacji potrafią stanowić dużą część wszystkich strat cieplnych. Po zastosowaniu rekuperacji spada zapotrzebowanie na energię i łatwiej spełnić coraz ostrzejsze wymagania energetyczne (EP) dla nowych domów.

W ten sposób udaje się odzyskać nawet do 50% energii obniżając rachunki za ogrzewanie budynku nie zamykając szczelnie domu w termosie nowoczesnych technologii.
Nowoczesny dom bez wentylacji jest jak zamknięty w szczelnym słoiku ogórek.
A co ze schładzaniem powietrza? Czy sama rekuperacja wystarczy? W artykule „ Klimatyzacja w domu z rekuperacją” znajdziesz wszystkie odpowiedzi.
Niestety, odzysk ciepła z wentylacji grawitacyjnej nie jest możliwy. Ten rodzaj wentylacji działa na zasadzie jednokierunkowego przepływu powietrza, co oznacza, że nie ma technicznych rozwiązań pozwalających na skuteczny odzysk energii cieplnej w takim systemie. Odzysk ciepła jest możliwy jedynie w przypadku wentylacji mechanicznej.
Żeby odzyskiwać energię, trzeba kontrolować oba strumienie i przeprowadzić je przez wymiennik — tego grawitacja nie zapewnia. Dlatego modernizacje często obejmują przejście na wentylację mechaniczną (czasem etapami), co natychmiast poprawia bilans energetyczny i komfort.
Rekuperacja to nie „dodatek” do nowoczesnego domu, tylko fundament: świeże powietrze przez całą dobę, mniej strat ciepła, łatwiejsza droga do spełnienia standardów energetycznych i niższe koszty ogrzewania. W połączeniu z pompą ciepła, GWC i fotowoltaiką tworzy spójny system, który pracuje oszczędnie i przewidywalnie przez lata.
Odzysk ciepła z rekuperacji Więcej dowiesz się u naszego doradcy