Montaż rekuperacji nie jest co prawda skomplikowaną operacją inżynieryjną. Zdecydowanie również jednak nie sprowadza się tylko do podłączenia skrzynki z wentylatorami. Od jakości projektu instalacji, właściwego doboru rekuperatora i dokładności ułożenia kanałów zależy komfort w domu, poziom hałasu, wysokość rachunków za ogrzewanie oraz wygoda serwisu. To decyzja, którą realnie podejmujesz na długie lata.
W tym artykule znajdziesz przewodnik, który zbiera w jednym miejscu to, co dla inwestora jest najważniejsze: kiedy montować, jak przebiega montaż, jakie błędy popełnia się najczęściej, jak czytać oferty i jak wybrać instalatora, żeby nie zostać z drogim, ale nieskutecznym systemem.
O rekuperacji warto pomyśleć najwcześniej, jak się da – najlepiej już wtedy, gdy dopiero przymierzasz się do budowy albo masz w ręku projekt domu. To moment, w którym można spokojnie zaplanować trasy kanałów, miejsce na rekuperator, przejścia przez stropy i ściany nośne oraz zsynchronizować wentylację z ogrzewaniem i klimatyzacją.
Jeśli dopiero planujesz budowę lub remont, warto też zajrzeć do praktycznych porad w sekcji zacznij tutaj.
Montaż rekuperacji w już wykończonym budynku jest trudniejszy logistycznie, ale w wielu sytuacjach jak najbardziej możliwy i sensowny – szczególnie, gdy równolegle prowadzona jest termomodernizacja. Ocieplenie ścian i wymiana stolarki robią z domu termos, w którym klasyczna wentylacja grawitacyjna przestaje działać tak, jak powinna.
W takim budynku kanały prowadzi się często po obwodach pomieszczeń przy suficie, z myślą o późniejszej zabudowie. Wykorzystuje się garderoby i szafy na prowadzenie pionów, a miejsce na rekuperator znajduje się na przykład w garażu lub pomieszczeniu technicznym. Trzeba liczyć się z wierceniem otworów w grubych, żelbetowych ścianach, ale efektem jest dom z nową jakością powietrza w całej, często bardzo dużej kubaturze.
Wyobraźmy sobie czterokondygnacyjny budynek z poddaszem użytkowym o powierzchni 373 m². Dom został zbudowany w latach 70. Obecnie przechodzi głęboką termomodernizację i inwestor słusznie uznał, że dla komfortu i energooszczędności dobrze byłoby zamontować w nim rekuperację.
Montaż rekuperacji w domu zamieszkanym wiąże się z pewnymi wyzwaniami, jednak jak najbardziej jest możliwy. Montaż rekuperacji w starym domu to rozsądna inwestycja. Rekuperacja w budynku istniejącym powinna być niezbędnym elementem mądrej i energooszczędnej termomodernizacji. Ocieplenie ścian, montaż szczelnych okien i drzwi robi z domu termos, w którym trudno o efektywną wentylację. Planując remont istniejącego budynku: zamieszkanego bądź nie, warto wziąć ją pod uwagę.
W drugim etapie prac, który przewidziano za kilka miesięcy, zamontowany zostanie rekuperator.
W budynku znajdują się 3 sypialnie, 5 łazienek, pomieszczenie rekreacyjne, gabinet do pracy, garaż, 2 garderoby, jadalnia oraz spiżarnia. Cała kubatura wentylowanego budynku to 1150 m³.
Montaż wentylacji w domu w Wilanowie – galeria zdjęć:
Pokój na piętrze. Docelowo te przechodzące przez kondygnację kanały wentylacyjne zostaną zabudowane w szafie przesuwnej. Prowadzenie pionów wentylacyjnych w szafach i garderobach pozwoliło na maksymalne uniknięcie zabudowy w pomieszczeniach reprezentacyjnych.
Garaż w przyziemiu: to tutaj zamontowany zostanie rekuperator o dużej wydajności, który zapewni komfortową wentylację we wszystkich pomieszczeniach.
Łazienka: fragment instalacji wentylacyjnej ze skrzynką rozprężną. By zapewnić skuteczne odprowadzenie wilgotnego powietrza oraz maksymalny możliwy komfort, powietrze będzie tu wymieniane w ilości aż 190 m³/h.
Garderoba na piętrze: kanały prowadzone pod sufitem: po zakończeniu remontu ta część sufitu zostanie obniżona. Dzięki takiemu rozplanowaniu instalacji, w sąsiadującej z garderobą sypialni udało się uniknąć zabudowy.
Poddasze użytkowe: docelowo zostaną zabudowane w ściance kolankowej. Opaski zaciskowe służą do właściwego umocowania izolacji termicznej na kanale wentylacyjnym: przed oddaniem tego etapu instalacji zarówno opaski, jak i narzędzia zostaną uprzątnięte.
Garaż: w tym domu główne kanały wentylacyjne prowadzone są w garażu, choć sam garaż nie jest wentylowany mechanicznie, a grawitacyjnie.
Montaż kanałów wentylacyjnych rekuperacji w domu – pokój na piętrze: prowadzenie kanałów wentylacyjnych po obwodzie pomieszczeń przy suficie pozwoli docelowo na niemal niewidoczną ich zabudowę.
Czerpnia i wyrzutnia w systemie rekuperacji. Docelowo oba otwory zostaną wykończone estetyczną żaluzją.
Wentylacja jadalni na parterze budynku: tu również kanały prowadzone są po obwodach pomieszczeń, dzięki czemu będzie je można docelowo w optymalny sposób zabudować.
Kanały wentylacyjne w pomieszczeniu na parterze.
Pomieszczenie na piętrze: w grubych na 40 cm i zbrojonych żelbetonem ścianach nośnych otwory wiercone były wiertnicą.
Pierwszym krokiem nie jest wcale wiertarka, ale kalkulacja zapotrzebowania budynku na powietrze wentylacyjne. Inżynier liczy, ile powietrza trzeba dostarczyć do każdej kondygnacji i każdego pomieszczenia – osobno dla sypialni, łazienek, kuchni, wiatrołapu, pokojów dzieci.
Na tej podstawie powstaje indywidualny projekt rekuperacji:
Każda zmiana w domu – rezygnacja z łazienki, przekształcenie garażu w pokój, dołożenie systemu antysmogowego – oznacza korektę obliczeń. Dlatego ogólne, „szablonowe” oferty niewiele mówią o tym, jak system będzie działał w Twoim konkretnym domu.
Gdy projekt jest gotowy, ekipa zaczyna układanie kanałów wentylacyjnych. To one odpowiadają za to, że świeże powietrze dociera do salonu i sypialni, a zużyte usuwane jest z kuchni, łazienek, WC czy garderób.
Kanały prowadzi się zwykle:
W nowoczesnych systemach możliwe jest praktycznie całkowite ukrycie instalacji – na przykład przy użyciu przewodów o małych średnicach prowadzonych w posadzce lub w konstrukcji stropu. Ważne jest, by trasy były przemyślane: minimalne załamania, rozsądne długości, brak ostrych zakrętów, odpowiednie średnice lub liczba przewodów.
To, jak zostaną ułożone kanały, ma bezpośredni wpływ na głośność pracy instalacji, równomierną wymianę powietrza w całym domu oraz łatwość zabudowy i estetykę pomieszczeń.
Kolejny etap to montaż centrali wentylacyjnej. Rekuperator trafia zwykle do pomieszczenia technicznego: kotłowni, wydzielonej części garażu, pomieszczenia gospodarczego lub dobrze zaizolowanego poddasza. Kluczowe jest zapewnienie odpowiedniej temperatury otoczenia, dostępu serwisowego od przodu urządzenia oraz możliwości wygodnej wymiany filtrów i obsługi sterownika.
Po podłączeniu urządzenia ekipa uruchamia system, reguluje przepływy powietrza zgodnie z projektem (na przykład anemometrem) i sporządza protokół odbioru instalacji. Dobrze wyregulowana rekuperacja pracuje cicho, zapewnia komfort w każdym pomieszczeniu i nie wymaga ciągłego kręcenia pokrętłami.
W pomieszczeniu, w którym instalowany jest rekuperator, musi być zapewniona temperatura minimum 8°C powyżej zera niezależenie od temperatur panujących na zewnątrz. Jeżeli rekuperator zamontowany jest na poddaszu nieużytkowym, musi być ono odpowiednio ocieplone, tzn. zaizolowane. Można wykonać dodatkową izolację zarówno rekuperatora, jak i kanałów. Łatwiej udaje się wtedy osiągnąć maksymalny odzysk ciepła i zapewnić energooszczędność całego systemu.
Istotą działania wentylacji mechanicznej w domu są prawidłowe przepływy powietrza. Aby zapewnić wystarczający transfer powietrza w domu z rekuperacją, należy zamontować odpowiednie drzwi wewnętrzne z podcięciami. Przekrój szczeliny powinien wynosić co najmniej 80 cm². Dopływ powietrza wewnętrznego do kuchni, łazienek, WC i pomieszczeń gospodarczych takich jak garderoba, spiżarnia powinien być zapewniony przez szczeliny o przekroju netto min 200 cm². Należy również zadbać, by dywany czy wykładziny z wysokim włosiem nie zamknęły przepływów. Drzwi takie są dostępne w standardowej sprzedaży.
Zastosowane w domu z wentylacją mechaniczną okna powinny być jak najbardziej szczelne, tj. nie powinny mieć zamontowanych nawiewników. Okna bez nawiewników są tańsze. Dodatkowo nie wychładzają pomieszczeń i nie generują strat energetycznych.
Przy zabudowie lub zalewaniu w posadzce kanałów wentylacyjnych należy zwrócić szczególną uwagę na to, by ich nie zniszczyć. Należy także zapewnić dostęp do przepustnic regulacyjnych (jeśli występują) i anemostatów. Swobodny dostęp powinien być zachowany również do samego urządzenia od przodu. Jest to niezbędne do wymiany filtrów, przeglądów serwisowych oraz sterowania rekuperatorem poprzez wyświetlacz na obudowie.
Instalacja wykonana z niezaizolowanych miękkich przewodów, tzw. flexów, które mogą posłużyć do podłączenia okapu lub innych odciągów miejscowych, jest błędem. Takie przewody – prócz tego, że generują duże opory przepływu – mają nierówną budowę wewnętrzną, co stanowi idealne miejsce na odkładanie się zanieczyszczeń. Kanałów miękkich nie można także wyczyścić, gdyż pod wpływem szczotek uległyby one całkowitemu zniszczeniu. Ich montaż jest również obarczony dużym prawdopodobieństwem uszkodzenia i powstania dużych oporów w miejscach zagięć. W przypadku tradycyjnej instalacji rekuperacji opartej na przewodach stalowych, sztywnych nie ma takiego niebezpieczeństwa, gdyż używa się specjalnych kształtek, np. kolan, które wymuszają prowadzenie instalacji pod odpowiednim kątem. W pełni bezpieczna i wyczyszczalna jest także instalacja rekuperacji wykonana z okrągłych przewodów z tworzywa lub płaskich kanałów prostokątnych ze stali.
Rekuperator powinien zapewniać określone parametry wymiany powietrza dostosowane do kubatury wentylowanych pomieszczeń. Zastosowanie urządzenia, które jest za słaby i nie zapewnia odpowiedniej wymiany powietrza, ani odzysku ciepła, nie pozwoli ani na oszczędności, ani na komfort. W takim domu pomieszczenia nie będą wystarczająco przewietrzane. Za mały rekuperator może także powodować hałas. To często popełniany błąd wynikający z faktu, że mniejszy rekuperator jest po prostu tańszy.
Dla prawidłowej pracy systemu wentylacyjnego bardzo ważne jest dokładne zaizolowanie, połączenie oraz zamocowanie kanałów wentylacyjnych. Brak izolacji lub jej niewystarczająca ilość, a także niedokładnie wykonanie powoduje brak stabilności instalacji, nieprawidłową pracę systemu i bardzo niskie parametry odzysku ciepła.
Bardzo ważne jest, by przed przystąpieniem do prac instalacyjnych, wykonać projekt inżynierski. Związane jest to z zapewnieniem odpowiednich ilości powietrza każdemu pomieszczeniu oraz dobraniu właściwych przepływów powietrza. Wiąże się to z zoptymalizowaniem tras prowadzenia kanałów, a także ich średnicami oraz umiejscowieniem punktów nawiewnych i wywiewnych. Najlepiej w tym przypadku skorzystać z konsultacji inżynierskiej w sprawie rekuperacji.
Dom z rekuperacją ma dużo niższe zapotrzebowanie na ciepło niż dom z wentylacją grawitacyjną. Jeżeli pierwotnie projekt domu przewidywał standardową wentylację grawitacyjną, przyjęte parametry obliczeniowe dotyczyły strat ciepła dla takiej wentylacji. Są one dużo za wysokie w stosunku do systemu wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła. Przystępując więc do wykonania systemu grzewczego, dobrze jest adaptować projekt ogrzewania tak, by jego parametry dostosować do rekuperacji dobierając niższą moc urządzenia grzewczego (największe oszczędności inwestycyjne są na pompie ciepła, nieco niższe na piecu gazowym) oraz mniejsze grzejniki czy mniejszą ilość pętli ogrzewania (w przypadku ogrzewania płaszczyznowego). Dowiedz się więcej o dostosowaniu ogrzewania do rekuperacji
Podobnie rzecz ma się z klimatyzacją, w projekcie której trzeba uwzględnić fakt, że dom posiada rekuperację. Raz z powodu odzysku chłodu, jaki następuje w okresie letnim na rekuperatorze, dwa z uwagi na odpowiednie umiejscowienie punktów nawiewnych i wywiewnych wentylacji, które nie powinny kolidować z punktami nawiewnymi systemu klimatyzacji.
W domu może działać tylko jeden system wentylacyjny. Gdy rekuperację montuje się w domu, w z wentylacją grawitacyjną, nie można zainstalować w nim rekuperacji. Kanały do wentylacji grawitacyjnej należy wtedy zaślepić. Gdy dom jest jeszcze na etapie projektu lub we wczesnej fazie budowy, kanałów do wentylacji grawitacyjnej nie buduje się wcale.
Ogólne oferty dostępne w internecie potrafią wyglądać kusząco: kilka parametrów, jedna cena, szybki wybór. Problem w tym, że rekuperacji nie da się przymierzyć, pochodzić tydzień i odesłać, jeśli coś nie zagra. Gdy instalacja jest już w ścianach i stropach, cofnięcie decyzji jest bardzo trudne.
Rzetelna oferta na montaż rekuperacji powstaje po rozmowie z doradcą i opiera się na konkretnych obliczeniach zapotrzebowania na powietrze. Uwzględnia wszystkie pomieszczenia i kondygnacje oraz bierze pod uwagę dodatkowe elementy: system antysmogowy, ewentualny gruntowy wymiennik ciepła, kominek, okap, pompę ciepła, klimatyzację. Dopiero na tej podstawie dobiera się konkretny model rekuperatora, typ instalacji i szczegóły montażu.
Zmiana jednego elementu – na przykład rezygnacja z łazienki, zamiana garażu na pokój czy dołożenie filtracji antysmogowej – potrafi zmienić całą kalkulację. Jeżeli chcesz zobaczyć, jak wygląda dobrze przygotowana wycena, warto sięgnąć po materiały o tym, jak uzyskać naprawdę rzetelną kalkulację na montaż rekuperacji.
Można długo zastanawiać się nad marką rekuperatora, rodzajem wymiennika czy typem kanałów. Jeśli jednak montaż wykona ekipa bez doświadczenia, nawet najlepszy sprzęt nie zrekompensuje błędów.
Wybierając firmę instalacyjną, warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy:
W praktyce sukces systemu rozkłada się mniej więcej tak: część to dobry rekuperator, część – dopracowany projekt, ale aż około połowy efektu to rzetelnie wykonany montaż. Bez niego nawet najbardziej zaawansowana centrala nie pokaże swoich możliwości.
Dobrze zaprojektowana i rzetelnie zamontowana rekuperacja to nie tylko instalacja „na czas budowy”, ale inwestycja, która będzie pracować dla Ciebie każdego dnia – w ciszy, z przewidywalnymi rachunkami i stałym dopływem świeżego powietrza. Kluczem jest połączenie sensownego projektu, przejrzystej oferty i doświadczonego instalatora, który bierze odpowiedzialność za całość systemu.
Jeżeli stoisz właśnie przed wyborem wykonawcy, skontaktuj się z doradcą Rekuperatory.pl – pomożemy ocenić ofertę, dobrać odpowiedni system i zaplanować montaż rekuperacji tak, aby naprawdę działała na korzyść Twojego domu i domowników przez długie lata.
Rekuperatory.pl. Działamy w całej Polsce.Tutaj możesz wypełnić formularz o indywidualną konsultację i wycenę.